حضرت فاطمه بنت موسی بن جعفر، کریمه اهل بیت علیهم السلام شفیعه شیعیان، عالمه و محدّثه خاندان وحی، معصومه و مبرّا از گناه، طاهره حمیده، تقیّه نقیّه و… است. آن حضرت جایگاه ممتاز ویژه ای در میان اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام دارد و معصومین علیهم السلام توجّه و عنایت مخصوصی به ایشان دارند. به همین جهت، خبر از رحلت او در قم داده و شیعیان را به زیارت آن حضرت سفارش کرده اند.
۱. امام علی بن موسی الرضا علیه السلام در جواب سؤال سعد بن سعد از زیارت فاطمه علیهاالسلام، دختر امام موسی علیه السلام فرمود:
«مَنْ زارَها فَلَهُ الجَنَّهُ؛(۱) کسی که او را زیارت کند، بهشت برایش خواهد بود»
۲. حضرت جواد (ابن الرضا) علیه السلام فرمود:
«مَنْ زارَ قَبْرَ عَمَّتی بِقُمّ فَلَهُ الجَنَّه؛(۲) کسی که قبر عمّه ام را در قم زیارت کند، بهشت برای اوست».
۳. همچنین امام رضا علیه السلام فرمود:
«مَن زارَ المَعصُومَهَ بِقُمّ کَمَنْ زارَنی؛(۳) کسی که معصومه را در قم زیارت کند، مانند آن است که مرا زیارت کرده است».
۴. امام صادق علیه السلام فرموده است:
إِنَّ لِلَّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَکَّهُ وَ لِرَسُولِهِ حَرَماً وَ هُوَ الْمَدِینَهُ وَ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ حَرَماً وَ هُوَ الْکُوفَهُ وَ لَنَا حَرَماً وَ هُوَ قُمُّ وَ سَتُدْفَنُ فِیهِ امْرَأَهٌ مِنْ وُلْدِی تُسَمَّى فَاطِمَهَ مَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّهُ؛ (۴)
خدا را حرمی است و آن مکه است، پیامبر را حرمی است و آن مدینه است، امیرالمومنین را حرمی است و آن کوفه است و برای ما حرمی است و آن قم است و در آن خانمی از فرزندان من به نام فاطمه دفن خواهد شد، هر که او را زیارت کند، بهشت بر او واجب می شود.
۵. سعد اشعری قمی می گوید: در محضر امام رضا علیه السلام بودم؛ به من فرمود: ای سعد! از برای ما در نزد شما (در قم)، قبری وجود دارد. سعد عرض کرد: فدایت گردم! آیا مقصود شما، قبر فاطمه دختر موسی بن جعفر علیهما السلام است؟ امام رضا علیه السلام فرمود:
«نعم من زارها عارفا بحقّها فله الجنّه؛(۵) آری کسی که با معرفت به [مقام ] او، وی را زیارت کند، بهشت برای او است».
یکی از تأکیدات مهم این احادیث، زیارت حضرت معصومه علیها السلام با شناخت و درک مقام و عظمت آن حضرت و علم به شأن و بزرگی او است.
جناب آقای خسروشاهی می گوید: «زمانی با چند نفر از رفقا عازم زیارت ثامن الائمه امام رضا علیه السلام بودیم، خدمت آیهالله بهجت رفتیم و از آقا راجع به آداب زیارت سؤال کردیم. ایشان بعد از قدری تأنّی فرمودند: «اهمّ آداب زیارت این است که بدانیم بین حیات معصومین علیهم السلام و مماتشان هیچ فرقی ندارد». و غیر از این جمله چیز دیگری نفرمودند. بعد وقتی با رفقا تأمل و صحبت کردیم، به این نتیجه رسیدیم که شاید اهم آداب زیارت را بشود در این جمله خلاصه کرد.
روزی نیز از ایشان سؤال کردم: اینکه درباره زیارت حضرت معصومه علیها السلام آمده است: «مَنْ زارَها عارفاً بِحَقّها وَجبت لَهُ الجَنَّهُ؛(۶) هر کس با شناخت به حق او حضرتش را زیارت کند، بهشت بر او واجب می گردد». جمله «عارفاً بحقّها» چه معنی دارد؟ در یک جمله فرمودند: «مقام ایشان را از مقام معصومین علیهم السلام پایین تر و از دیگران بالاتر بداند».(۷)
پی نوشت:
۱) بحارالانوار» ج 102، ص 265.
۲) کامل الزیارات» ترجمه ذهنی تهرانی، ص 973؛ «عیون الاخبار» ج 2، ص 271؛ «وسائل الشیعه» ج 14، ص 576.
۳) بحارالانوار» ج 102، ص 265؛ «عوالم» ج 21، ص 331.
۴) بحارالأنوار ج : ۹۹ ص : ۲۶۶
۵) بحار الانوار» ج 102، ص 266.
۶) همان، ج 48، ص 317 وج 102، ص 266.
۷) برگی از دفتر آفتاب، ص 140.
